Σάββατο 11 Μαΐου 2013

Λογική ή Συναίσθημα;

Μα καλά, είμαστε σοβαροί; Από πού και έως πού η λογική βοηθάει τον άνθρωπο; Προσωπικά, το μόνο που βλέπω είναι να σε περιορίζει και να σε στριμώχνει σε γωνίες εγκαταλελειμμένων δίπατων. Μη σου πω σε στενά με ξεχειλισμένους κάδους απορριμάτων. Σε πετάει στον ακάλυπτο να σε ελεούν απλόχερα περιστέρια και δεκαοχτούρες από τα 15 μέτρα. Έτσι εξηγείται γιατί ο Σκεπτόμενος Άνθρωπος του Ροντέν έχει σκυμμένο το κεφάλι του -δεν τον συμφέρει να το σηκώσει ψηλά.
Τι το κουράζεις; Μόνο το συναίσθημα μπορεί να σου δείξει το δρόμο τον αληθινό. Αλλά μην πλανιέσαι, γιατί και η αλήθεια είναι σχετική και πάντα υποκειμενική. Πονάει η αλήθεια. Και η λογική πονάει. Μα τι πιο αληθινό από τα αισθήματα; Δεν είναι τυχαίο που νιώθεις ανάλαφρος όταν ακολουθείς το δρόμο που σου υποδεικνύει η καρδιά σου.
Γιατί άραγε; Λέω 'γω τώρα ρε παιδί μου. Και τι να κάνεις στο κάτω κάτω; Να ψάξεις στο μυαλό και να χαθείς στους λαβυρίνθους του; Και ποια Αριάδνη θα σε σώσει βρε κακομοίρη..; Μήπως δεν πελαγώνεις στη θάλασσα συναισθημάτων που κρύβεις μέσα σου και θέλεις να φωνάξεις για βοήθεια; Άδικος κόπος! Πάει, έφυγε το ναυαγοσωστικό. Και άντε βρίσκεις κουράγιο και δύναμη να κολυμπήσεις. Και άντε γλιτώνεις από τις τύψεις και τις ερινύες που σε κηνυγάνε σα σκυλόψαρα. Άντε και καταφέρνεις να βγεις στην υποτιθέμενη πολυπόθητη στεριά. Και μετά τι; Άντε τώρα να συμμαζευτείς.
Διότι η λογική σε συμμαζεύει. Ο νους σε τακτοποιεί. Σε στενά συρταράκια και κρυφά ντουλαπάκια και κλείνει τις αναμνήσεις σου σε χαρτόκουτα στο πατάρι. Γιατί βρε λογική παλιο!@# χώνεσαι και επεμβαίνεις; Ποιος σε όρισε δικηγόρο του διαβόλου -γιατί κακά τα ψέματα, η λογική είναι αυτή που λέει του στραβού το δίκιο. Και σε συστέλλει. Η καρδιά, αντίθετα, είναι αυτή που σε ανακατώνει. Εσένα και όλους γύρω σου. Και όταν κάτι το ανακατώνεις, είναι επόμενο να παίρνει αέρα και να ανανεώνεται. Άμα πάρει πολύ αέρα, βέβαια, τη χάνεις τη μπάλα. Τι να πεις και τι ν'αφήσεις. Κλασσικά, όλα είναι θέμα επιλογής. Λογική ή Συναίσθημα; Και αν είσαι αδύναμος, χωρίς ισχυρή θέληση να διαλέξεις, τότε κλάφ'τα Χαράλαμπε. Ναι, εσύ Χαράλαμπε. Και όποιος άλλος Χαράλαμπος.

Δευτέρα 11 Φεβρουαρίου 2013

Και στο κάτω κάτω..

Τι θα πει «ελεύθερη σχέση»; Μία σχέση δε θα πρέπει εκ των ων ουκ άνευ να διακρίνεται από ελευθερία; 'Οταν λες πως είσαι σε μία «σχέση» τότε είναι -κι αν δεν είναι θα'πρέπει να είναι- αυτονόητο πως, αυτή, είναι ελεύθερη. Είναι περιττό να την προσδιορίσεις με επίθετα ως προς αυτό το χαρακτηριστικό της γιατί συμπεριλαμβάνονται στην έννοια. Άρα, σε περίπτωση που αποφασίζεις να αλλάξεις μία ήδη υπάρχουσα σχέση σε «ελεύθερη», αυτό υποδηλώνει πως δεν ήταν ελεύθερη εξ αρχής. Τι ακριβώς μπορεί να'ναι η «ελεύθερη σχέση»; Όταν σε ρωτάνε, τι λες; Είσαι παιδάκι μου δεσμευμένος ή όχι; Τη σκέφτεσαι να σου κατεβάζει τα σκουπίδια τα πρωινά ή δεν μπορείς να τη φανταστείς έξω από τα όρια του κομοδίνου; Αν επιλέγεις το πρώτο τότε περνάς στην επόμενη φάση και δεν τίθεται θέμα περί ελευθερίας και άλλων συναφών. Στην αντίθετη περίπτωση μάλλον είσαι ο αδύναμος κρίκος. Και αυτό σχετικό είναι φυσικά, εξαρτάται από το κατά πόσο αντιλαμβάνεται κανείς την αδυναμία του ως πλεονέκτημα. Ίσως χρειάζεται μία προσπάθεια επαναπροσδιορισμού του τι αποκαλείς «ελεύθερη σχέση». Σε φίμωνε; Σου περνούσε δεσμά; Μίλησέ μας, πες μας τον πόνο σου. Όλα μέσα στο μυαλό μας είναι. Και δεν είναι.

Πέμπτη 7 Φεβρουαρίου 2013

Τουριστικά επαγγέλματα

Τι παραδοσιακή τέχνη, σουβενίρ από αρχαία ελληνική κουλτούρα και κιτς αναμνηστικά από ταξίδια. Εδώ μιλάμε για εμπορική προώθηση και ενσάρκωση του σύγχρονου πολιτισμού και της πραγματικότητας. Να μπαίνεις σε μαγαζάκι τουριστικών ειδών, τύπου ψιλικατζίδικο-μανάβικο-μινιμάρκετ με ομπρέλες, σαγιονάρες και ούτω καθ' εξής για τους παραθεριστές σε παραθαλάσσια περιοχή της Θεσσαλονίκης και ακριβώς δίπλα στα πορτοφόλια με το Μεγαλέξαντρο και το Λευκό Πύργο να βλέπεις μία πανέμορφη ολόμαυρη κουκουλίτσα. Αλλά, κάτι δεν πήγαινε καλά.. είχα την εντύπωση ότι κάτι έλειπε. Σκόρος την έφαγε και είχε τρύπες; Τρεις συγκεκριμένα. Ολοστρόγγυλες. Φτηνή ήτανε, ούτε 10ευρο δεν ξόδεψα -ναι την αγόρασα τελικά, γιατί πλησιάζουν απόκριες και σκέφτομαι να ντυθώ κάτι extreme. Και τι πιο extreme από το να μπεις στο αστικό και να νομίζουν όλοι ότι από στιγμή σε στιγμή θα τους ληστέψεις. Ή έστω να κόψεις αντιδράσεις. Αλλά καλή φάση αυτό, εκεί που βγήκες απ'το μαγαζί που τ'αγόρασες, να τη φορέσεις και να ξαναμπείς για ληστεία. Τραγική ειρωνεία.
Αυτό που είναι ν'απορεί κανείς είναι το πώς βρέθηκε το fullface στο κατάστημα τουριστικών ειδών. Ο επαγγελματίας σκέφτηκε ότι: τι καλύτερο αναμνηστικό για έναν τουρίστα; Μία σκουφομάσκα που αντιπροσωπεύει τα επεισόδια που γίνονται συχνά πυκνά στη χώρα. Πολύ έξυπνη ιδέα. Το Υπουργείο (Παιδείας, Θρησκευμάτων) Πολιτισμού (και Αθλητισμού) μπορεί άμα θέλει να γίνει πολύ ευρηματικό τελικά.

Σάββατο 2 Φεβρουαρίου 2013

Αδυναμίες

Είναι κάτι περίεργες ώρες που συνειδητοποιείς πόσο άμεση ανάγκη έχεις να ενδώσεις στον πειρασμό. Σε έναν από τους πολλούς που σε περιτριγυρίζουν. Διότι ενώ όλο το βράδυ στο κρεβάτι θα παριστάνεις το αρνί στη σούβλα, θα σηκωθείς τελικά με το πρώτο φως της μέρας -προτού ξημερώσει αντενδείκνυται να περπατάς μόνος στο κέντρο- θα ντυθείς όπως όπως και θα πας να πάρεις ένα πακέτο. Θα φτάσεις μέχρι το περίπτερο κάτω στην Εγνατία, γιατί της γειτονιάς κανένα δε φέρνει τη μάρκα σου. Θα κάνεις το παν για να τα αποκτήσεις κι ας είσαι άυπνος κι ας σου μείνουν ρέστα ίσα ίσα για μια μπουγάτσα. Μετά θα είσαι σωματικά ικανοποιημένος αλλά ηθικά απογοητευμένος. Γιατί δεν κατάφερες να είσαι εγκρατής και υπομονετικός. Τι τού'θελες χαράματα να του καπνίσεις του μαγκούφκο; Πιες εκεί χάμω ένα καφέ και άσε τα πνευμόνια σου να καθαρίσουν! «Δε θα κατεβάζω πολύ τον καπνό μωρέ» θα σκεφτείς παρηγορητικά αλλά τα ίδια σκ@τ@ θα κάνεις -μαστίχα είναι μωρέ ο καπνός και δεν τον καταπίνεις;
Ανέκαθεν ήταν ο άνθρωπος επιρρεπής σε προκλητικές καταστάσεις. Ακόμα και η ανθρωπομορφική έκφραση της εκκλησίας περί του απαγορευμένου καρπού αποδεικνύει ότι η φύση του ανθρώπου είναι αδύναμη και ρέπει προς την αμαρτία. Της κόλλησε της άλλης να φάει το μήλο -ανεξάρτητα από το ποιος την επηρέασε εξ αρχής για αυτήν της την επιθυμία. Το'πε και το'κανε. Γιατί δεν άντεξε άλλο να περιορίζει τη θέλησή της. Γιατί ένιωθε πως δε θα μπορούσε να περάσει την υπόλοιπη ζωή της αναρωτώμενη τι θα μπορούσε να'χε γίνει αν και αν και «άσε μας κουκλίτσα μου».
Είπαμε, άπαξ και σου μπει η ιδέα στο μυαλό, δε θα σου φεύγει που να τραβάς τα μαλλιά σου -το έθεσα κόσμια γιατί είναι πρωί ακόμα. Άρα, πουλάκι μου, από το να στήνεις αυτί και να κοιτάζεις από την κλειδαρότρυπα, πάνε άνοιξε την πόρτα κι ας πάει στα κομμάτια. Μισή ντροπή δική σου και μισή του άλλου εκεί μέσα. Ο μόνος τρόπος να ξεφύγεις από τον πειρασμό είναι να ενδώσεις, πίστευε ο ηδονιστής στην ομορφιά και παραδομένος στις αισθήσεις Oscar Wilde. Και αν δεν το κάνεις τώρα, ποιος ξέρει αν θα σου παρουσιαστεί ξανά η ίδια ευκαιρία στο μέλλον. Τι είναι προτιμότερο, να μετανιώνεις που το έκανες ή που δεν το έκανες; Μετά απ'όλα αυτά, ο καθένας θα κρίνει για τον εαυτό του.

Παρασκευή 1 Φεβρουαρίου 2013

Εμπειρία είναι...


Πολυπόθητη και την αποκτάς κατόπιν εορτής. Ή όπως λέει ο λατρεμένος Αρκάς, είναι αυτό που αποκτάς όταν δεν αποκτάς αυτό που θες. Και τι θες και δεν το αποκτάς; Μήπως θες πολλά; Όχι, απλώς «δεν είσαι ικανοποιημένος από την μέχρι τώρα πορεία σου» ή «μπορούσες να είχες πάει καλύτερα», οπότε εύχεσαι τη στερνή σου γνώση να την είχες πρώτα. Αλλά δεν έχεις σκεφτεί ποτέ ότι για να γίνει κάτι δικό σου βίωμα πρέπει αυτό το κάτι να το ζήσεις από μόνος σου κι ας κάνεις λάθος εν τέλει. Μέσα από τα λάθη μας μαθαίνουμε. Ποιος έμαθε κάτι απ'τα σωστά του;
Η εμπειρία δεν έχει καμία ηθική αξία, είναι απλώς το όνομα που δίνουμε στα λάθη μας, είπε ο Oscar Wilde πριν από έναν αιώνα. Ο Ουρουγουανός ποιητής Mario Benedetti έγραψε ότι και η αποτυχία είναι ένα σημάδι, είναι ο συναγερμός που μας μαθαίνει ότι είμαστε ευάλωτοι. Οπότε πρέπει να εκμεταλλευτούμε δυναμικά αυτή την προστασία που μας παρέχει ούτως ώστε να επιστρέψουμε στη νίκη με ψηλά το κεφάλι. Τι σαν έχασε πέντε εκλογικές αναμετρήσεις μέχρι να φτάσει στην προεδρία ο Abraham Lincoln; Και τι σαν απέτυχε δύο φορές ως κατασκευαστής αυτοκινήτων ο Henry Ford μέχρι να δημιουργήσει την Ford Motor Company; Χάρη σε αυτήν την πολύτιμη εμπειρία οδηγήθηκαν στην επιτυχία. Έκαναν λάθη αλλά τα κατάφεραν στο τέλος. Επέμειναν ακόμα και για τα φαινομενικώς απλά πράγματα και είδαν μέχρι πού μπορούσαν να φτάσουν.
Ομιχλώδες ταξίδι προς Ιωάννινα.
Η παραδοχή, λοιπόν, αυτών των λαθών και των ελαττωμάτων μας δε θα πρέπει να μας κρατά δέσμιους της έλλειψης τελειότητάς μας, αλλά να μας φωτίζει το δρόμο που οφείλουμε να ακολουθήσουμε, για τον εαυτό μας και τους άλλους. Εάν εμμένουμε στην τελειότητα το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να καταπιέζουμε κι εμάς και τους γύρω μας. Απλώς την πλησιάζουμε, προσπαθώντας να βελτιώσουμε το παρόν. Τέλειοι δεν ήμασταν, δεν είμαστε και δεν πρόκειται να γίνουμε ποτέ. Έχουμε όμως τη δυνατότητα να γίνουμε καλύτεροι. Επομένως δε χρειάζεται να κολλάμε στα λάθη που κάναμε και ούτε να φοβόμαστε να πάρουμε πρωτοβουλίες μη τυχόν και κάνουμε ξανά λάθος. Αν δεν πλύνεις ποτέ τα πιάτα δε θα σπάσεις ποτέ κανένα ποτήρι. Η εμπειρία έρχεται στο τέλος, εκεί που σιχτιρίζοντας μαζεύεις τα κομμάτια γυαλί από το νεροχύτη. Και μακάρι να μπορούσες τις συμβουλές της μάνας σου να τις ακολουθήσεις απ'ευθείας. Λες συνέχεια «ναι καλά ξέρω εντάξει» αλλά άλλο να το ακούς και άλλο να το ζεις. Καλές οι θεωρίες αλλά στην πράξη τι γίνεται είναι το θέμα.
Από την άλλη, ας μη συγχέουμε την εμπειρία με τη συσσώρευση γνώσεων. Όταν είσαι γεμάτος θεωρίες και γνώμες βλέπεις τα πράγματα μέσα από πολλά φίλτρα. Και αυτό δε θα πει σοφία. Με το να κάθεσαι να διαβάζεις μερονυχτίς δε θα γίνεις ούτε πιο σοφός ούτε πιο έμπειρος.
Το κουράσαμε για σήμερα. Και αμφιβάλλω αν μας έμεινε κάτι. Φτάνει. Ό,τι κατάλαβες κατάλαβα.

Πέμπτη 31 Ιανουαρίου 2013

«Σώπα ησύχασε πια...»



Πολλά πράγματα μας κουράζουν καθημερινά, μοιραίες συναντήσεις, ατυχείς συζητήσεις, φόβοι, φοβίες, παρεξηγήσεις. Μα είναι ανάγκη να μας βασανίζουν και στον ύπνο μας; Όταν ονειρευτείς κάτι εφιαλτικό ξυπνάς πολλές φορές νομίζοντας πως ζεις μέσα σε μια άσχημη αλήθεια, πως όλα έχουν καταρρεύσει και είσαι μέσα στα ερείπια. Πόσο αληθινά πλάθονται όλα στην φαντασία και σε κάνουν να ιδρώνεις και να φωνάζεις και να ξυπνάς με την καρδιά σου έτοιμη να σπάσει. Τότε θες κάποιον δίπλα σου να σε καθησυχάσει, να σου πει  να μη φοβάσαι. Μέχρι να ξημερώσει να σε διαβεβαιώσει με μία αγκαλιά πως ήταν απλώς ένα «όνειρο κακό». Αυτό το «όνειρα γλυκά» τελικά μεγάλη κουβέντα. Να το  εννοείς όταν το εύχεσαι και να το ζεις όταν στο εύχονται

Ήταν όνειρο κακό, εφιαλτικό
μα πέρασε κι αυτό

Κάπνισε μια ρουφηξιά
πιες μια γουλιά νεράκι δροσερό
Κοίτα που άναψα το φως
ο κόσμος πως
είναι απλός και φωτεινός
και κανείς δεν είν' εδώ
μονάχα εγώ
που πάντα θα 'μια εδώ
εγώ που σ αγαπώ

Σώπα ησύχασε πια
έχεις περάσει πολλά

Νάνι και όνειρα γλυκά
χρωματιστά
όνειρα ζαχαρωτά

Κοίτα που άναψα το φως
ο κόσμος πώς
είναι απλός και φωτεινός
Οι στιγμές οι σκοτεινές
γίνανε δες
κουρέλια και σκιές
Και μάσκες παιδικές

Τετάρτη 30 Ιανουαρίου 2013

Δε σκέφτομαι άρα δεν υπάρχω


Θετική, Κριτική, Στοχαστική.. Μπορείς να κάνεις κάθε είδους σκέψη. «Πριν μιλήσεις σκέψου. Και πριν σκεφτείς διάβασε.» (Fran Lebowitz). Αφορμή τη σημερινή γιορτή των γραμμάτων, όπως θέλουν να την αποκαλούν. Αλλά στην πραγματικότητα δεν αφορά μόνο τα γράμματα.
Οι νέοι άνθρωποι έπρεπε κατά τους Τρεις Ιεράρχες να διακρίνονται από ευρύτητα γνώσεων και γενικότερο προβληματισμό. Να συμμετέχουν στις κοινωνικές ανησυχίες και στα φιλοσοφικά ρεύματα και να αντιδρούν στην επιφανειακή πνευματικότητα. Η δράση τους επεκτείνονταν στα κοινωνικοπολιτικά πλαίσια και όχι μόνο στα θρησκευτικά. Υποστήριζαν τα δικαιώματα ανθρώπων και ομάδων που αδικούνταν και βρίσκονταν στο κοινωνικό περιθώριο. Το μήνυμά τους επαναστατικό και επίκαιρο. Άνθρωποι του πνεύματος και των γραμμάτων αλλά και της κοινωνικής αγωγής.
Πώς ορίζεις ως αργία την ημέρα των Τριών Ιεραρχών μόνο για τα σχολεία; Δεν υπάρχουν αλλού άνθρωποι του πνεύματος που επιθυμούν να εκκλησιαστούν εν όψει της σημερινής εορτής, όπως αναφέρει η υπουργική απόφαση αριθμ. 80033/Γ2/4-8-2006  (ΦΕΚ Β΄ 1286) και 148096/Γ2/24-12-2007 (ΦΕΚ Β΄ 2511) και το Π.Δ. 104/1979 (ΦΕΚ Α΄ 23) ; Αυτή η απορία διατυπώνεται κάθε χρόνο παιδιόθεν. Αυτό που εν τέλει χρειάζεται να μας μείνει, είτε είναι αργία είτε όχι, είναι η επιτακτική ανάγκη για σκέψη και δράση. «Δράση χωρίς σκέψη είναι θανάσιμη. Σκέψη χωρίς δράση είναι μάταιη.» (Mary Beard).
Καθαρή, Ελεύθερη. Γιατί όποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά (Ρήγας Φεραίος). Όταν έχεις χρόνο -αν δεν έχεις βρες- διαλογίσου νηφάλια και αγωνίσου, πρώτα εσωτερικά, όπως ο Σκεπτόμενος Άνθρωπος του Rodin. Όχι απαραίτητα ακολουθώντας φιλοσοφική πορεία. Αλλά βυθιζόμενος και απορροφημένος στο όραμά σου. Το οποίο και θα εξωτερικεύσεις ενευθέτω χρόνω. Μα πρώτα σκέψου.

Τρίτη 29 Ιανουαρίου 2013

Γράψε γράψε τι να γράψεις...

Όταν έχεις χρόνο δε θες κι όταν τελικά το πάρεις απόφαση δε σου μένει χρόνος. Έτσι πάνε αυτά. Χωρίς αυτό το, αν μη τι άλλο, αξίωμα δε θα λεγόταν εξεταστική. Διότι εξετάζεσαι σε πολλές πτυχές της διανοητικής και όχι μόνο ικανότητας. Από το πόσο μπορείς να υπομείνεις τον από πάνω που μεσημεριάτικα βάζει στη διαπασών τους Led Zeppelin -δε λες πάλι καλά μωρέ που δεν ακούει παρατράγουδα- μέχρι την μη αποφευκτέα καταπολέμηση του εξαντλητικού αισθήματος πείνας κάθε μία ώρα. Και ερωτώ: πώς μεταμεσονύχτια καταπολεμάς ένα στομάχι που έχει κολλήσει στο νεφρό, έχοντας ως μοναδικό σύμμαχο ένα ψυγείο που μόνο γεμάτο δεν είναι; Με κανα 5ευρο που θα'χει περισσέψει όλως τυχαίως «στην πίσω τσέπη του μπλουτζίν». Για να φας και να στανιάρεις. «Πρέπει να τρως πουλάκι μου, δεν πειράζει να βάλεις και κανα κιλό.» Βρε αν επρόκειτο απλώς για μερικά χιλιογραμμάρια θα τρώγαμε ανενόχλητοι. Το δράμα είναι στην εξεταστική Ιουνίου, γιατί η μετεξεταστική περίοδος συμπίπτει με το καλοκαίρι που εν μέρει συμπίπτει με την προεξεταστική περίοδο του Σεπτέμβρη. Αλλά δε βαριέσαι;! Υγεία πάνω απ'όλα. Το λέω αυτό ενώ μάταια προσπαθώ με τη γλώσσα να ξεκολλήσω απ'τους γομφίους την Kit-Kat που εντός μερικών δευτερολέπτων εξαφάνισα, και καλά για να πάρω ενέργεια. Και ενώ μάταια προσπαθώ να ξεκολλήσω γενικώς από τον υπολογιστή. Πού να συγκεντρωθείς με μία ντουζίνα ανοιχτές καρτέλες στον browser; Αλλά δε φταίς εσύ. Φταίνε αυτοί που αντί για τυπωμένα βιβλία μας έδωσαν αρχεία ppt. Και τώρα που έχεις μερικές μέρες διαθέσιμες, τις αφήνεις να περνούν μπροστά από τα δάχτυλά σου ανεκμετάλλευτες, αντί θαρραλαία να αδράξεις την ευκαιρία και να ανοίξεις τον τόμο που μπορεί και κλείνει από μόνος του -ένα ανεξήγητο πράγμα ρε παιδί. Εν πάσει περιπτώσει. Ένα βιβλίο μπορεί να σε κάνει να νυστάξεις.. πού ν' αρχίσεις να το διαβάζεις κιόλας. Πιες καφέ πριν αρχίσεις -χωρίς ζάχαρη δεσποινίς μου- αλλά όχι πολύ και μετά δε μπορείς να υπογραμμίσεις από το ανεξέλεγκτο tremolo. Άσε όλα τα προβλήματα που σε απασχολούν πέρα από την περιφέρεια του γραφείου και επικεντρώσου στο «τι θέλει να πει ο ποιητής». Γιατί οι μέρες φεύγουν η μία μετά την άλλη -όπως οι βουλευτές ένα πράμα. Μην το ψάχνεις, δε θέλει και πολύ. Αυτά εν πολλοίς.

Δευτέρα 28 Ιανουαρίου 2013

«..Εσύ τι μουσική ακούς..;»

Αλήθεια τώρα, ποιος μπορεί ν'απαντήσει ολοκληρωμένα και με ειλικρίνεια σ'αυτή την ερώτηση; Χωρίς ασάφειες και προσποιήσεις. Η μουσική είναι έκφραση. Σαν τη συμπεριφορά. Μπορεί ο χαρακτήρας μας να καθορίζει το πώς θα συμπεριφερόμαστε, επομένως αναμφισβήτητα επηρεάζει και διαμορφώνει το μουσικό μας υπόβαθρο. Αλλά δε βασίζεται αποκλειστικά σε αυτόν τον παράγοντα.
Η διάθεσή μας μπορεί να μας οδηγήσει σε μουσικά μονοπάτια, πολλές φορές ανεξερεύνητα.. σ'εκείνα που λέγαμε πως ποτέ δε θα διασχίσουμε. Κι έτσι υιοθετείς μία απερίγραπτη ποικιλομορφία από εκφράσεις.. μουσικές εκφράσεις! Θα ακούσεις ξανά τον ίδιο ήχο.. αλλά θα καταλάβεις πολύ περισσότερα απ'όσα καταλάβαινες μέχρι πρότινος.
Σε γενικές γραμμές, ο αριθμητής είναι η διάθεσή μας. Και ο παρονομαστής η ιδιοσυγκρασία μας.
Και σίγουρα έχετε ακούσει αυτό που λένε, ότι η γλώσσα της μουσικής είναι κοινή παγκοσμίως.. Πρόκειται όντως περί γλώσσας όμως; Μάλλον η μουσική αντιπροσωπεύει και συνάμα αντιπροσωπεύεται από ενστικτώδεις παρά γλωσσικούς τρόπους επικοινωνίας. Κυριαρχεί το συναίσθημα. Η συναισθηματική νοημοσύνη.  Μία εκ των οκτώ, όπως πρότεινε ο Howard Gardner. Κατ' εμέ, η πλέον ουσιώδης για την αρμονική συνύπαρξη μεταξύ αλλήλων.